Guerilladans: verrassend en vervreemdend

Terwijl mensen op koopavond door de drukke winkelstraat lopen, op zoek naar een paar nieuwe schoenen of een warme trui, zien ze ineens guerilla-dansers. Guerilla is een verkleinwoord dat komt van guerra (oorlog). Het zijn ongeregelde en onverwachte operaties in vijandelijk gebied door militairen. De guerilla-dansers opereren tussen het winkelende publiek.

Een roze varkentje nodigt mensen uit om mee te dansen. Een mevrouw danst enthousiast mee… totdat het varkentje met beide benen een hele hoge sprong maakt. “Ja dag!” roept de mevrouw. Als ze uiteindelijk goed heeft meegedanst krijgt ze een rode roos van het varkentje, als beloning.

Het meest onverwacht was een groep dansers die het winkelende publiek verrasten door niet herkenbaar als dansers opeens te gaan draaien en rennen door de menigte heen. Het werkt vervreemdend en mensen snappen het vaak niet: ‘Die mensen hebben ook niets te doen hè?’ Dat is eigenlijk best grappig, want als hetzelfde in het theater wordt gedaan is het kunst.

Met ontzettend lange armen kruipen slaapwandelende dansers door de stad.

Deze dansers lopen door de stad met enorme ballonnentrossen boven hun hoofd door de stad. De dansers kunnen het gevecht met de zwaartekracht ieder moment verliezen, spannend!

Als meneer (links) muziek laat horen, begint de robot te dansen.

De robot wordt daarbij op afstand bestuurd.

Palet van Brabantse dans

Een file met auto’s voor de schouwburg in Tilburg, uit de auto’s steken nieuwsgierige gezichten. Tien dansers in nette pakken veroorzaken de opstopping. De mensen in de auto’s kijken verwonderd naar de gejaagde, elkaar beconcurrerende kantoormedewerkers. Het geheel vormt het voorprogramma ‘Wildmenspark; een gerende dansvoorstelling’ door Vloeistof. Het is een voorprogramma van het Gala van de Brabantse Dans.

Het Gala van de Brabantse Dans is een palet van Brabantse dansgezelschappen en biedt een unieke kans om te ‘proeven’ van de uiteenlopende stijlen en choreografieën. In het programma zijn zeven delen van choreografieën door zeven verschillende Brabantse gezelschappen bij elkaar gebracht, en het bevat voor ieder wat wils.

Een energiespetterende voorstelling van T.R.A.S.H. In dit deel dansen vier karakteristieke dansers een voorstelling met een explosieve hoeveelheid aan energie, een celliste aan de zijkant van het podium zorgt voor balans in de voorstelling door rustige muziek te spelen. In dit deel wordt heel wat afgeschreeuwd en gevaarlijke toeren uitgehaald.

Een aangrijpend duet ‘Odd’ van Panama Pictures. Het gaat over twee broers die afgescheiden van de buitenwereld leven. Ze hebben een hechte relatie en zijn volledig van elkaar afhankelijk, maar tegelijkertijd irriteren ze zich mateloos aan elkaar. Het is een intiem en aangrijpend duet, waarbij de twee dansers het verhaal dat aan de dansvoorstelling ten grondslag lag prachtig verwoorden.

Een grappige solo van Productiehuis Brabant. Het stuk wordt gewoonlijk gedanst in openbare ruimtes. Ook bij het Gala geen uitzondering: tijdens de pauze is de solo te zien in de foyer. Als we weer in de zaal zitten hoor ik een student van de dansacademie tegen een andere student zegen:’It was very funny and provocative’ en daar ben ik volledig mee eens! Laure Dever eet verveeld een bruine appel die ze zojuist uit haar tasje heeft geschud en het volgende moment ligt ze om zich heen slaand op de grond.

Er zijn minder geslaagde delen in het gala. Maar over die delen hoor ik na de voorstelling ook enthousiaste verhalen. En dat is ten slotte toch het doel: een rijsttafel waarbij iedereen pakt wat hij lekker vindt.

‘Sinfonia Eroïca’: een spetterend waterballet

Met mijn dansgroep fiets ik na de dansles verwachtingsvol naar het theater. We gaan naar de dansvoorstelling ‘Sinfonia Eroïca’ van Michèle Anne de Mey. De voorstelling vindt plaats in de dansweek Brabant en in het kader van deze dansweek kunnen we als ‘aperitiefje’ de productie ‘Dans Connected’ van amateur-dansers bekijken.

Als de lichten op het podium aangaan, blijkt dat ik de productie van ‘Dans Connected’ al een keer gezien heb. Net zoals de eerste keer ben ik het meest onder de indruk van ‘Onderhuids’ van Sacha de Graaf. Een schitterende choreografie waarin ook theater een rol speelt. Ik vind dat de amateur-dansers het heel goed doen en het vormt een veelbelovend begin van de spetterende avond.


Als we een uur later de grote zaal van het theater binnen lopen voor ‘Sinfonia Eroïca’ is het net of het decor nog niet is opgezet. Er hangt een kabelbaan, er liggen kledingstukken her en der verspreid over het toneel en ongebruikte stoelen voor in de zaal staan tegen de achterkant van het toneel. De voorstelling heeft de sfeer van een repetitie, momenten van dans en niet-dans worden afgewisseld en ook de formaties waarin de dansers dansen veranderen voordurend. Een betere uitleg nog voor de sfeer is dat van een spel, eerlijk, spontaan en vrolijk. Het was iets wat ik allerminst had verwacht, maar het zorgt voor een verrassende en uitbundige voorstelling! De muziek die klinkt is een combinatie van twee klassieke muziekstukken: de derde symfonie van Beethoven (Eroïca) en Mozarts opera Bastien und Bastienne. De voorstelling gaat vooral over de liefde. Ontmoetingen zijn intens en vluchtig: een spel van aantrekken en afstoten. En als spectaculaire afsluiting een spetterend waterballet.

Onze dansgroep is na de voorstelling enthousiast en we gaan opgewekt onze jassen halen. Terwijl we naar de garderobe lopen hoor ik een jongen, die de voorstelling voor het vak culturele en kunstzinnige vorming ‘moet’ bekijken, zeggen: “Ik had oogcontact met die chick in dat rode jurkje, dat was een lekker wijf, joh!” Tja, die heeft weinig van de voorstelling begrepen, en misschien op zijn manier toch weer helemaal: de voorstelling ging ten slotte over liefde.

Intieme rituelen van tijd

‘Ik kan de voorstelling niet uitleggen’, zegt de Roemeense danser en choreograaf Edward Clug. Jan Zobel houdt een inleiding voor de voorstelling van ‘Le Sacre du Temps’ van Station Zuid en heeft daarbij de choreograaf van de avondvullende voorstelling uitgenodigd om de voorstelling een beetje uit te leggen. Maar hij is stellig: ’Je moet de voorstelling zelf zien en voelen’.

De lichten in de zaal gaan uit en het gordijn schuift open. De zaal is stil van verwachting, twee dames van middelbare leeftijd, die in de rij voor me zitten, blijven echter maar kletsen. Ik heb al keer geïrriteerd gezucht als ze eindelijk ophouden. De voorstelling begint dan ook niet met groot spektakel: je ziet dansers bewegen, maar eigenlijk ook niet: ze bewegen zich uiterst subtiel en geruisloos. Maar ook dat is deel van de voorstelling. De voorstelling hoeft ten slotte niet altijd te beginnen met hoge sprongen en veel spektakel.

De voorstelling ‘Le Sacre du Temps’ is gebaseerd op de beroemde uitvoering ‘Le Sacre du Printemps’ van Igor Stravinsky. ‘Le Sacre du Temps’ gaat over tijd: het eerste deel van de voorstelling gaat over het tekort aan tijd en het tweede deel gaat over tijd op het emotionele niveau met individuele impulsen. Het element tijd zie je vaak terug komen in de choreografie en het decor. De dansers bewegen zich regelmatig als een tikkende klok op en neer.


En een bundel licht vanuit het decor beweegt zich langzaam – als een klok - van de ene kant van het toneel naar de andere kant. Het eerste deel van de voorstelling wordt gekenmerkt door herhaling, gewenning en controle. Het tweede deel van de voorstelling zien we impulsen, de dansers lijken af en toe geen controle te hebben over het lichaam, lichaamsdelen lijken als vanzelf te leven. Ook de muziek van de Sloveense componist Borut Krzišnik speelt een belangrijke rol. De muziek is experimenteel en erg bepalend voor de voorstelling. Als de muziek opzwepend is, dan dansen de dansers krachtiger maar ook worden de bewegingen meer staccato en minder vloeiend.

En het is waar: de voorstelling behoeft geen uitleg van de choreograaf. Al hoor ik in de pauze een bezoeker tegen haar vriendin zeggen: “Ik snap het decor niet, jij wel?”

Station Zuid, Sacre du Temps
Choreografie: Edward ClugDans: Mirjana Doric,
Heleen van Gigch, Christian Guerematchi, Gaetano La Mantia, Catarina Meneses, ideon Poirier, Mirjana Pop Aleksova, Sascha Vincke, Marieke van Delft
Balletmeester: Andrew Greenwood Decor- en kostuum ontwerp: Nota Bene Muziek: Borut Kržišnik
Gezien Theaters Tilburg, 9 oktober

Flex: met hoge pumps van de roltrap

Achter een groot hart lopen we - in een kunstprocessie - verwachtingsvol van Theater de Nieuwe Vorst naar het hoge kantoorgebouw van Interpolis om "Flex" op lokatie te gaan bekijken.

‘Veel’, zo kun je de voorstelling “Flex” in het Interpolis gebouw in Tilburg het beste karakteriseren. Het is een wervelende voorstelling waarin theater, dans en het kantoorleven elkaar ontmoeten: met hoge pumps wordt er van de roltrappen gerend, een vrouw in een enorme ballon, ruziënde collega’s om een bankje en een meisje slapend op de schouders van een grote man.

In een rondleiding loop je langs verschillende stukjes dans en theater. Er is zoveel te zien dat je af en toe niet weet waar je naar moet kijken. Mooi is het daarom, dat er midden in de voorstelling verstilde momenten zijn aangebracht. Op rustgevende muziek danst een vrouw onder bellenblaasbellen, het is een liefelijk en bijna breekbaar moment. Ook de herhaling in de voorstelling is erg belangrijk: het zorgt voor meer rust in de voorstelling en is bovendien typerend voor het kantoorleven. Wat vooral erg sterk is van de voorstelling zijn de mooie beelden, die je na de voorstelling het meest bijblijven.

“Flex” door Centrum voor Amateurkunst Noord-Brabant i.s.m. Kunstfactor Theater

Choreografie Hans Maas en Stefan Ernst
Muziek Youcho mixed media design & performance
Gezien op 6 oktober 2007